Chế độ ăn từ thực vật (plant-based diet) không lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim

Chế độ ăn từ thực vật có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh tim. Điều này đúng trong hầu hết các trường hợp, nhưng một nhóm các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng một số loại thực phẩm nguồn gốc thực vật có thể có hại nhiều hơn có lợi.

Các chuyên gia đã nhiều lần ghi nhận những lợi ích sức khoẻ của các chế độ ăn uống từ thực vật. Người ta nói rằng chế độ ăn uống này có thể ngăn ngừa hoặc giảm bớt các triệu chứng của nhiểu bệnh khác nhau, bao gồm béo phì, tiểu đường, cao huyết áp, và bệnh tim.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật (CDC), tại Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 610.000 người tử vong vì bệnh tim. CDC nhấn mạnh yếu tố dinh dưỡng kém, trong số những yếu tố khác, như một yếu tố thúc đẩy phát triển bệnh tim.

Một nghiên cứu trước đây nhằm vào những lợi ích có thể có của chế độ ăn uống từ thực vật chủ yếu bao gồm các loại ngũ cốc nguyên hạt, đậu, rau, trái cây và hạt lanh để phòng ngừa và kiểm soát bệnh động mạch vành.

Phân tích khác cho thấy chế độ ăn nguồn gốc thực vật có lợi cho người bệnh tim thiếu máu cục bộ, trong khi một báo cáo tiếp tục khuyến nghị việc sử dụng trái cây và rau quả để phòng ngừa bệnh mạch vành.

Hiện tại, một nghiên cứu mới và toàn diện hơn đưa ra ánh sáng những lợi ích sức khỏe và rủi ro của các chế độ ăn uống từ thực vật khác nhau. Nghiên cứu được tiến hành bởi các chuyên gia từ Trường Y tế cộng đồng Harvard T.H.Chan và bệnh viện Brigham and Women, ở Boston, MA.

Một bài báo mô tả tiến trình và trình bày các kết quả, tác giả chính là Tiến sĩ Ambika Satija, được xuất bản trong Tạp chí American College of Cardiology.

Thực phẩm thực vật không lành mạnh có thể gây hại.

Với mục đích nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã tuyển chọn những người trưởng thành tham gia từ ba nghiên cứu sức khoẻ khác nhau. Những người tham gia bao gồm 166.030 phụ nữ tham gia Nghiên cứu Nurses’ Health Study và Nurses’ Health Study II, và 43,259 Nam giới thuộc nghiên cứu Health Professionals Follow-Up Study.

Những người tham gia đã được theo dõi trong thời gian hơn 20 năm, sử dụng bảng câu hỏi hai năm một lần đánh giá lối sống, tiền sử bệnh tật và sức khoẻ của họ.

Nghiên cứu loại ra những người đã được chẩn đoán bệnh mạch vành, ung thư, tiền sử đột quỵ, hoặc đã được phẫu thuật động mạch vành.

Trong số người khỏe mạnh ban đầu, có 8,631 người tham gia đã phát triển bệnh động mạch vành trong giai đoạn tiếp theo.

Các nhà nghiên cứu chú ý rằng các nghiên cứu trước đây có khuynh hướng cho rằng tất cả các chế độ ăn thực vật là “ăn chay” mà không phân biệt các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật khác nhau và những lợi ích hoặc bất lợi tương ứng của chúng.

Do đó, các nhà nghiên cứu đã quyết định áp dụng cách tiếp cận tập trung hơn, với ba loại chế độ ăn uống từ thực vật. Bao gồm:

Chế độ ăn phần lớn thực phẩm thực vật nhưng không loại trừ hoàn toàn các chất dinh dưỡng có nguồn gốc từ động vật

Chế độ ăn chỉ từ thực vật dựa trên phần lớn thực phẩm thực vật lành mạnh (như trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt)

Chế độ ăn từ thực vật gồm hầu hết các thực phẩm có nguồn gốc thực vật không lành mạnh (bao gồm nước ngọt, khoai tây, kẹo và ngũ cốc tinh chế)

Các nhà nghiên cứu nhận thấy những người tham gia tuân thủ chế độ ăn uống từ thực vật lành mạnh – bao gồm trái cây, rau quả và ngũ cốc nguyên hạt – đã làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim. Nhưng họ cũng lưu ý rằng tiêu thụ thực phẩm nguồn gốc thực vật không lành mạnh, chẳng hạn như ngũ cốc tinh chế, có tác động tiêu cực lên tim.

Hầu hết các chế độ ăn nguồn gốc thực vật có thể ngăn ngừa bệnh tim, nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng thức ăn thực vật không lành mạnh nên tránh.

Các cân nhắc về chất lượng lương thực ‘quan trọng’

Một bài xã luận kèm theo bài báo của Tiến sĩ Satija và đồng nghiệp – được viết bởi Tiến sĩ Kim Allan Williams, Trung tâm Y tế Đại học Rush ở Chicago, IL – nhấn mạnh tầm quan trọng của nghiên cứu mới này.

Tiến sĩ Williams tán thành bằng chứng thu thập được bằng cách theo dõi những người tham gia trong một khoảng thời gian dài, và thêm rằng ngày càng có nhiều nhà chuyên môn khuyên nên sử dụng đúng loại sản phẩm thực vật.

“Rõ ràng là có một sự khác biệt lớn về chất lượng dinh dưỡng giữa các loại thực phẩm thực vật, việc cân nhắc đến chất lượng của thực phẩm trong chế độ ăn nguồn gốc thực vật là điều rất quan trọng”, tiến sĩ Satija cho biết thêm.

Mặc dù nghiên cứu này bị hạn chế bởi thực tế là những người tham gia tự báo cáo chế độ ăn uống của họ, các báo cáo này đã được xác nhận thông qua các chỉ dấu sinh học và bản ghi chi tiết về thức ăn của họ trong nhiều tuần.